คุ้มเจ้าบุรีรัตน์ มหาอินทร์ สันนิษฐานว่าสร้างในช่วงปีใดปีหนึ่งระหว่าง พ.ศ. 2416 – ก่อนปี พ.ศ. 2425 โดยในช่วงแรกใช้เป็นอาคารบ้านพักอาศัยของเจ้าน้อยมหาอินทร์ ซึ่งตำแหน่งเจ้าบุรีรัตน์มีลำดับความสำคัญ เป็นลำดับที่ 3 ในกลุ่มเจ้าขันธ์ห้าใบ แต่เดิมใช้ชื่อตำแหน่งว่า เจ้าหอเมืองแก้ว และในเวลาต่อมา พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ได้ทรงเปลี่ยนชื่อตำแหน่งเป็น เจ้าบุรีรัตน์ ในปี พ.ศ. 2399 ตำแหน่งเจ้าบุรีรัตน์มีหน้าที่ในการช่วยเจ้าหลวงเชียงใหม่บริหารบ้านเมืองคล้ายกับตำแหน่งของตำรวจในปัจจุบัน มีหลักฐานว่า อาคารคุ้มเจ้าบุรีรัตน์ มหาอินทร์ เคยใช้เป็นคุกในการกักขังนักโทษที่ได้ย้ายมาจากคุ้มเจ้าบุญทวงศ์ ที่เสียชีวิตในปี พ.ศ. 2425 ในช่วงเวลาเดียวกันเจ้าบุรีรัตน์ มหาอินทร์ ได้เป็นแม่ทัพไปทำศึกกับเจ้าฟ้าโกหล่าน เมืองหมอกใหม่ แคว้นฉาน จนได้รับชัยชนะและเป็นแม่ทัพในการปราบกบฏพญาผาบ ทำให้ปี พ.ศ. 2432 ในปัจจุบันเป็นพื้นที่ที่คาดว่าเคยเป็นคอกในคุ้มมาก่อนคือ บริเวณชั้นล่างของอาคารคุ้มเจ้า ซึ่งปัจจุบันเป็นห้องสำหรับจัดนิทรรศการทางประวัติศาสตร์